موتورهای دیزلی قلب تپنده وسایل نقلیه بزرگی مانند کامیونها، قطارها، کشتیها و زیردریاییها هستند. در واقع، موتورهای دیزلی شباهت زیادی به موتورهای بنزینی دارند، با این تفاوت که نیروی بیشتری تولید میکنند، مصرف کمتری دارند و کارشان را به روشی دیگر انجام میدهند. بیاید با هم نگاه دقیقتری به این موتورها بیندازیم!
موتورهای دیزلی نیز مانند موتوهای بنزینی از نوع موتورهای احتراقی درونسوز هستند. موتور احتراقی درونسوز به معنای این است که سوخت در داخل بخش اصلی موتوردیزل ژنراتور استامفورد (سیلندرها) میسوزد و نیرو در آنجا تولید میشود. این گونه موتورها با موتورهای احتراق خارجی، مانند موتورهایی که در لوکوموتیوهای بخار قدیمی مورد استفاده قرار میگرفت، فرقهای زیادی دارند. در موتورهای بخار، یک آتش بزرگ در یک طرف یک بویلر قرار دارد و به آب حرارت داده و آن را به بخار تبدیل میکند. بخار در داخل لولههایی به حرکت در میآید و در آن سوی بویلر به یک سیلندر میرسد. در داخل این سیلندر، پیستون به عقب و جلو حرکت میکند و باعث به حرکت در آمدن چرخها میشود. این موتور، یک موتور احتراق خارجی است چون آتش در بیرون سیلندر قرار دارد (حدود ۶ تا ۷ متر دورتر)، اما در یک موتور بنزینی یا دیزلی، سوخت در داخل سیلندرها سوزانده میشود. احتراق درونی انرژی کمتری هدر میدهد چون حرارت مجبور نیست از محلی که تولید میشود به طرف سیلندر حرکت کند. در واقع، همه اتفاقها در یک محل میافتد و درست به همین خاطر است که موتورهای احتراق درونی کم مصرفتر هستند و با یک میزان معین از سوخت، انرژی بیشتری تولید میکنند.
همانطور که گفته شد، موتورهای بنزینی و موتورهای دیزلی، هر دو درونسوز هستند ولی قدری متفاوت با یکدیگر کار میکنند. در موتور بنزینی، سوخت و هوا به درون یک سیلندرهای کوچک فلزی تزریق میشوند. یک پیستون این مخلوط را فشرده و آماده انفجار میکند، سپس یک جرقه الکتریکی کوچک که توسط شمع ایجاد میشود، باعث آتش گرفتن سوخت میشود. انفجار مخلوط بنزین و هوا، نیرویی تولید میکند که پیستون را در داخل سیلندر به پایین میراند و از طریق میللنگ و گیربکس به چرخها منتقل میشود.
موتورهای دیزلی نیز به همین شیوه کار میکنند ولی قدری سادهتر! ابتدا هوا وارد سیلندر میشود، سپس پیستون آن را فشرده میکند، ولی فشردهتر از موتورهای بنزینی. در موتورهای بنزینی، مخلوط هوا و بنزین به اندازهای فشرده میشود که به حدود یک دهم حجم اصلیاش میرسد، ولی در موتورهای دیزلی، هوا بین ۱۴ تا ۲۵ برابر فشردهتر میشود. اگر تا به حال تایر یک دوچرخه را با تلمبه باد کرده باشید، میدانید که هرچه بیشتر از تلمبه استفاده کنید، بدنه آن داغتر میشود. علت این امر آن است که فشرده کردن یک گاز، حرارت تولید میکند. حال تصورش را بکنید که ۱۴ تا ۲۵ برابر فشرده کردن هوا چه مقدار حرارت میتواند تولید کند. در چنین وضعیتی، دمای هوا به حداقل ۵۰۰ درجه سانتیگراد میرسد و حتی گاهی اوقات از این هم داغتر میشود. وقتی هوا فشرده شد، غباری از سوخت توسط انژکتورها به داخل سیلندر پاشیده میشود. البته میزان سوختی که پاشیده میشود بستگی به این دارد که راننده چقدر پدال گاز را میفشارد.
موتورهای دیزلی قلب تپنده وسایل نقلیه بزرگی مانند کامیونها، قطارها، کشتیها و زیردریاییها هستند. در واقع، موتورهای دیزلی شباهت زیادی به موتورهای بنزینی دارند، با این تفاوت که نیروی بیشتری تولید میکنند، مصرف کمتری دارند و کارشان را به روشی دیگر انجام میدهند. بیاید با هم نگاه دقیقتری به این موتورها بیندازیم!
موتورهای دیزلی نیز مانند موتوهای بنزینی از نوع موتورهای احتراقی درونسوز هستند. موتور احتراقی درونسوز به معنای این است که سوخت در داخل بخش اصلی موتوردیزل ژنراتور استامفورد (سیلندرها) میسوزد و نیرو در آنجا تولید میشود. این گونه موتورها با موتورهای احتراق خارجی، مانند موتورهایی که در لوکوموتیوهای بخار قدیمی مورد استفاده قرار میگرفت، فرقهای زیادی دارند. در موتورهای بخار، یک آتش بزرگ در یک طرف یک بویلر قرار دارد و به آب حرارت داده و آن را به بخار تبدیل میکند. بخار در داخل لولههایی به حرکت در میآید و در آن سوی بویلر به یک سیلندر میرسد. در داخل این سیلندر، پیستون به عقب و جلو حرکت میکند و باعث به حرکت در آمدن چرخها میشود. این موتور، یک موتور احتراق خارجی است چون آتش در بیرون سیلندر قرار دارد (حدود ۶ تا ۷ متر دورتر)، اما در یک موتور بنزینی یا دیزلی، سوخت در داخل سیلندرها سوزانده میشود. احتراق درونی انرژی کمتری هدر میدهد چون حرارت مجبور نیست از محلی که تولید میشود به طرف سیلندر حرکت کند. در واقع، همه اتفاقها در یک محل میافتد و درست به همین خاطر است که موتورهای احتراق درونی کم مصرفتر هستند و با یک میزان معین از سوخت، انرژی بیشتری تولید میکنند.
همانطور که گفته شد، موتورهای بنزینی و موتورهای دیزلی، هر دو درونسوز هستند ولی قدری متفاوت با یکدیگر کار میکنند. در موتور بنزینی، سوخت و هوا به درون یک سیلندرهای کوچک فلزی تزریق میشوند. یک پیستون این مخلوط را فشرده و آماده انفجار میکند، سپس یک جرقه الکتریکی کوچک که توسط شمع ایجاد میشود، باعث آتش گرفتن سوخت میشود. انفجار مخلوط بنزین و هوا، نیرویی تولید میکند که پیستون را در داخل سیلندر به پایین میراند و از طریق میللنگ و گیربکس به چرخها منتقل میشود.
موتورهای دیزلی نیز به همین شیوه کار میکنند ولی قدری سادهتر! ابتدا هوا وارد سیلندر میشود، سپس پیستون آن را فشرده میکند، ولی فشردهتر از موتورهای بنزینی. در موتورهای بنزینی، مخلوط هوا و بنزین به اندازهای فشرده میشود که به حدود یک دهم حجم اصلیاش میرسد، ولی در موتورهای دیزلی، هوا بین ۱۴ تا ۲۵ برابر فشردهتر میشود. اگر تا به حال تایر یک دوچرخه را با تلمبه باد کرده باشید، میدانید که هرچه بیشتر از تلمبه استفاده کنید، بدنه آن داغتر میشود. علت این امر آن است که فشرده کردن یک گاز، حرارت تولید میکند. حال تصورش را بکنید که ۱۴ تا ۲۵ برابر فشرده کردن هوا چه مقدار حرارت میتواند تولید کند. در چنین وضعیتی، دمای هوا به حداقل ۵۰۰ درجه سانتیگراد میرسد و حتی گاهی اوقات از این هم داغتر میشود. وقتی هوا فشرده شد، غباری از سوخت توسط انژکتورها به داخل سیلندر پاشیده میشود. البته میزان سوختی که پاشیده میشود بستگی به این دارد که راننده چقدر پدال گاز را میفشارد.